တၢ်စးထီၣ်အသီ
ယူၣ်ကၠ့ ဖံထၢၣ်စၢၣ် (Eugene Peterson) အတၢ်ကွဲးလၢအအိၣ်ဒီး အစိကမီၤ လၢဆိကမိၣ်ထံၣ်ကဒါက့ၤ ထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၂၀ န့ၣ်, အဝဲကွဲးဝဲ, “ပှၤခရံာ်ဖိတဖၣ် အတၢ်သ့ၣ်ညါလီၤက့ၤအသးန့ၣ် စးထီၣ်ဖဲလၢ ပသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်က့ၤ လၢတၢ်သူၣ်အုးသးအုးအပူၤ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတဖၣ် လၢပထံၣ်လၢအဘၣ်န့ၣ် နီၢ်နီၢ်တခီ မ့ၢ်တၢ်လီတၢ်ဝ့ၤန့ၣ်လီၤ”. ထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၂၀ မ့ၢ် “ထါတဖၣ်လၢအလဲၤထီၣ်ဆူအဖီခိၣ်” အကျါ အဆိကတၢၢ်တယုၢ် (စံး ၁၂၀-၁၃၄) ဒီးဘၣ်တၢ်သးဝံၣ်အီၤဖဲ ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် အတၢ်လဲၤဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ကစၢ်ယွၤ လၢဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အဆၢကတီၢ် န့ၣ်လီၤ. ဒီးဖံထၢၣ်စၢၣ် ဃုထံၣ် သ့ၣ်ညါတၢ်အံၤလၢ အလံာ် “တၢ်စူၢ်ဒိကနၣ်ဖးယံာ်လၢ အလဲၤတၢ်တကျိၤဃီအခါ” ဒီးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤတဖၣ်အံၤ ဟ့ၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂီၤဒိလၢအပာ်ဖျါ ပနီၢ်သးအတၢ်လဲၤဆူ ယွၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်လဲၤဒ်သိးအံၤ စးထီၣ်အသးသ့ဝဲဒၣ်ထဲလၢ ပသ့ၣ်ညါလၢ ပလိၣ်ဘၣ် တၢ်လီၤဆီနီၢ်နီၢ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖံထၢၣ်စၢၣ်တဲဝဲလၢ, “ပှၤတဂၤ ကဘၣ်ပာ်ဖျါအတၢ်သးဘၣ်အၢလ့ၤတုၢ်လ့ၤတီၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်မၤသးတဖၣ် ဒ်သိးကဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤအသးလၢ ကစးထီၣ်ဝဲ ပှၤခရံာ်ဖိအကျဲန့ၣ်လီၤ. တချုးလၢ အဝဲမၤန့ၢ်…
ဆူညါ, ဆူညါ, ဆူၣ်ဆူၣ်
ဖဲထါအခိၣ်တီ “အိၣ်ဘှံး”န့ၣ် ပှၤကွဲးထါ တၤပှၤ ဒ်သိးပကသ့နီၤဖး “တၢ်အိၣ်ဘှံး အိၣ်ကသုၣ်” ဒီး “တၢ်မၤ”အကတီၢ်လီၤ. အဝဲသံကွၢ်, ပှၤဂုာ်ကျဲးစၢး မၤတၢ်နီၢ်နီၢ်တဖၣ်အဂီၢ် တၢ်အိၣ်ဘှံအိၣ်သါနီၢ်နီၢ် တအိၣ်လၢၤဘၣ်ဧါန့ၣ်လီၤ. လၢနကဟးဆှဲး တၢ်အိၣ်မူအတၢ်မၤမူဒါတဖၣ်အလီၢ်န့ၣ်, နမ့ၢ်အဲၣ်ဒိး လဲၤခီဖျိ တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်ကသူၣ်အမ့ၢ်အတီဘၣ်ဒီး ပှၤကွဲးထါဟ့ၣ်ဆူၣ်ထီၣ်ပှၤလၢ,“မၤတၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်, စူးကါအီၤ, တဘၣ်ဒုးကဲထီၣ် တၢ်ကလီကလီတဂ့ၤ, မ့တမ့ၢ်ဘၣ်ဒီး တအိၣ်ဘှံးဘၣ်လၢၤဘၣ်. မ့ၢ်နထံၣ်န့ၢ် တၢ်ဃံတၢ်လၤလၢ နခိၣ်နဃၢၤဝးဝးလံဧါ. နမ့ၢ်အိၣ်ဒီး မူဒါတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ်မး နကထံၣ်န့ၢ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါ အတၢ်ဃံတၢ်လၤန့ၣ်လီၤ.
ပှၤကွဲးထါမၤကတၢၢ်အထါလၢ တၢ်အိၣ်ဘှံးနီၢ်နီၢ် ဒီးတၢ်သးခုနီၢ်နီၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ထံၣ်န့ၢ်အီၤ ခီဖျိတၢ်အဲၣ်ဒီး မၤတၢ်အခ့အပှၤအတၢ်မၤ, ဒီးမ့ၢ်စီၤပီလူးအတၢ်ဆိကမိၣ်မိၢ်ပှၢ်လၢ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ပှၤသ့းစၤလနံဖိတဖၣ်လီၤ. ဖဲအပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ကိးထီၣ်အီၤဒ်သိး ကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ပှၤနာ်တၢ်ဖိလၢ ၁ သ့း ၂:၁၆ အပူၤ, စီၤပီလူးတဲဖျါထီၣ်ဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး “သုကလဲၤတၢ်ဒ်အကြၢးဒီးယွၤလၢ အကိးက့ၤသုဆူ အဘီအမုၢ်”န့ၣ်လီၤ.
အဝဲတဲဖျါထီၣ် တၢ်အိၣ်မူအံၤ မ့ၢ်တၢ်အိၣ်မူအဂၢၢ်အကျၢၤ လၢတၢ်နာ်န့ၢ်အီၤသ့, လၢတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ…
ယွၤအဘျုးအဖှိၣ် လၢအပှဲၤဒီး တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤ
“တဲတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီခဲလၢၥ်, ဘၣ်ဆၣ် တဲလီၤတစွၤအီၤတက့ၢ်.” တၢ်အံၤမ့ၢ် ပှၤကွဲးထါ အဲမလ့ၣ် ဒံးကစၢၣ် (Emily Dickinson) အတၢ်ကွဲး, အဲၣ်ဒိးပၥ်ဖျါဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဒီးအလၤကပီၤန့ၣ် ကပြူၢ်ကပြီၤဒိၣ်မးလၢပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ လၢဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးညီတဖၣ် လၢကနၢ်ပၢၢ်ဒီးတူၢ်လိၥ်ဝဲတဘျီဃီန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, တၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်လၢပဂီၢ်မ့ၢ်ဝဲ ကတူၢ်လိၥ်ဒီးနီၤဟ့ၣ်ယွၤအဘျုးအဖှိၣ်ဒီးတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ လၢအလီၤတစွၤတစဲး, ဒ်ပစံးတၢ်အသိး လၢတၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤ,ဒီးတမ့ၢ်ဒ်ကျဲလိၤတၢ်ကတိၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ်လၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီကဘၣ်ဆဲးကပြူၢ်လီၤဝဲ ကယီကယီ တဆီဘၣ်တဆီန့ၣ်လီၤ. မ့တမ့ၢ်ဘၣ်ဒီး ပှၤကိးဂၤဒဲးအမဲၥ်ကဘျီၣ်ဝဲလီၤ.
တၢ်မၢဖိစီၤပီလူးစံးတၢ်ဒ်သိးအံၤစ့ၢ်ကီး ဖဲ အ့းဖ့းစူး ၄:၂ အပူၤ ဖဲအဝဲဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ပှၤစူၢ်က့ၤနၥ်က့ၤတၢ်တဖၣ် ဒ်သိးကအိၣ်ဒီးကယဲၢ်တၢ်ဆီၣ်လီၤသုသး , ဒီးသူၣ်စူၤသးစူၤ, အိၣ်ဒီးတၢ်ဝံသးစူၤဃဲးဃဲး, ဒီးကီၤသုသးသကိးသကိး လၢတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤလီၤ. စီၤပီလူးဒုးနၢ်ပၢၢ်ပှၤလၢ တၢ်အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိလၢ ပှၤစူၢ်က့ၤနၥ်က့ၤတၢ်တဖၣ် အတၢ်ဝံသးစူၤဒီး တၢ်မၤဘျုးမၤဖှိၣ်လိၥ်သးကဒဲကဒဲအံၤ မ့ၢ်လၢကစၢ်ခရံၥ်အတၢ်ဝံသးစူၤပှၤအဃိလီၤ. လၢတၢ်ဟံးန့ၢ်ပှၤကညီက့ၢ်ဂီၤန့ၣ်, (:၉-၁၀) ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးလီၣ်ဖျါထီၣ်အသးလၢ တၢ်ဘှ့ၣ်တၢ်ဘှီၣ်ဒီးတၢ်ဝံသးစူၤအပူၤ လၢပှၤကညီလိၣ်ဘၣ်ဝဲဒ်သိးပှၤကနၥ်ဒီးတူၢ်လိၥ်အီၤလီၤ.
အဝဲ အခဲအံၤ ပၥ်ဖျါထီၣ်အသးစ့ၢ်ကီးဒံးလၢ တၢ်ဝံသးစူၤဒီးတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအကျဲတဖၣ် ခီဖျိဟ့ၣ်ဝဲ, ဟ့ၣ်စိဟ့ၣ်ကမီၤဝဲ အပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢတၢ်သးစူၤဒီးတၢ်အဲၣ် ဒ်သိးဒီးကဒိၣ်ထီၣ်ဒီးဒိၣ်တုၥ်ခိၣ်ပှဲၤဝဲအဂီၢ်…
ယွၤအတၢ်မၤစၢၤ လၢပခါဆူညါအဂီၢ်
ဒ်ပှၤဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါမၤလိသးဂ့ၢ်ဝီ မဲးကၠ့(Meg Jay)ပာ်ဖျါအသိး, ပသးန့ၣ် မိၣ်ဆိကမိၣ်တၢ် ဘၣ်ဃးဒီး ပခါဆူညါအနီၢ်ကစၢ်(our future selves)အဂ့ၢ် ဒ်သိးဒီး ပဆိကမိၣ်ဘၣ်ဃး ဒီးပှၤလၢပတသ့ၣ်ညါအီၤနီတစဲးဘၣ်အဂ့ၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကမ့ၢ်လၢတၢ်လၢတဘျီတခီၣ် ပှၤကိးလၢ “တၢ်ဒိသူၣ်ဒိသးအတၢ်လီၤဖျိ”(empathy gap)အဃိန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်ဂ့ၤကီလၢပကဒိသူၣ်ဒိသးဒီး သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်ပှၤလၢပတသ့ၣ်ညါအီၤဂ့ၤဂ့ၤ, ဒီးခါဆူညါပနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်လဲာ်အဂီၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, လၢအတၢ်မၤလီၢ်အပူၤ, ကၠ့ ကျဲးစၢးမၤစၢၤ ပှၤသးစၢ်တဖၣ်လၢ ကဆိကမိၣ်မှံ ကွၢ်ခါဆူညါအနီၢ်ကစၢ်, ဒီးဟံးန့ၢ်ခီၣ်ခါလၢ ကကွၢ်ထွဲကဟုကယာ်အီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤ ပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်တ့ထီၣ်တၢ်တိာ်တဖၣ် လၢမုၢ်တနံၤ အဝဲသ့ၣ် ကကဲထီၣ်တၢ်တဂၤအဂီၢ်, ဒီးကတဲာ်ကတီၤပာ်စၢၤ ကျဲလၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် ဒ်သိးအကလူၤပိာ်အတၢ်မံမီၢ်တဖၣ်အခံ ဒီးကကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ခါဆူညါအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
လံာ်ထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၀ အပူၤ, ပဘၣ်တၢ်ကွဲမုာ်ပှၤလၢ ပကထံၣ်ပတၢ်အိၣ်မူတမ့ၢ်ထဲလၢ အကတီၢ်ခဲအံၤဧိၤဘၣ်. မ့မ့ၢ် ဒ်တၢ်အိၣ်မူလၢလၢပှဲၤပှဲၤ ဒီတစိၤအဂီၢ်အသိး, ဒီးဃ့လၢ ယွၤကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပက “ဂံၢ်ပမုၢ်နံၤတဖၣ် ဒီးပကန့ၢ်ဘၣ်သးလၢအကူၣ်တၢ်သ့” အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ (:၁၂). ပမုၢ်နံၤမုၢ်သီလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤ အိၣ်ဒီးတၢ်အဆၢန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤ ကဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ…
တၢ်ဆီၣ်လီၤသး မ့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ
တနံၤန့ၣ်, ဖဲအကွၢ်ထံဆိကမိၣ်ထီၣ်က့ၤ ဘၣ်မနုၤလၢ ကစၢ်ယွၤပၥ်လုၢ်ပၥ်ပှ့ၤ တၢ်ဆီၣ်လီၤသးဒိၣ်ဒိၣ်န့ၣ်, ၦၤစူၢ်က့ၤနၥ်က့ၤတၢ်တဂၤလၢ နံၣ်ကယၤတဆံဃုလၢ အမ့ၢ် ထရံစၣ်(Teresa)လၢ အဘ့လၣ်(Avila)ဝ့ၢ်ပူၤ, သတူၢ်ကလၥ်, သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် တၢ်စံးဆၢအံၤန့ၣ်လီၤ. “တၢ်အံၤ မ့ၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤအံၤ မ့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ အထီကတၢၢ် ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးအံၤ မ့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ... တၢ်အဂ့ၤလၢ အဟဲဟးထီၣ်လၢပပူၤတအိၣ်ဘၣ်. အါန့ၢ်ဒိၣ်န့ၢ် တၢ်အံၤ, တၢ်အံၤ ဟဲလၢတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်အထံမူ, လၢသးတဖၣ်, အိၣ်သူၣ်လီၤသး, ဒ်သ့ၣ်လၢအသူၣ်လီၤသးလၢ ထံကျိဖိတဘိအကပၤ ဒီးမုၢ်တၢ်ကပီၤ လၢအဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်ဆူ ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ”.
ထရံစၣ် မၤကတၢၢ်တၢ်အံၤလၢ, ခီဖျိတၢ်ထုကဖၣ်လၢအမ့ၢ် ပနီၢ်သက့ၤလၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဝဲန့ၣ်, မ့ၢ်လၢ “တၢ်ထုကဖၣ်ဒီတခါ အခီၣ်တဃၣ် မ့ၢ်တၢ်ဆီၣ်လီၤပသး” န့ၣ်လီၤ. “ဒ်ပဆီၣ်လီၤပသးလၢ တၢ်ဃ့ထုကဖၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ ကပၥ်ထီၣ်ထီၦၤလီၤ”.
ထရံစၣ်အလံၥ်မဲၥ်ဖျၢၣ်တဖၣ်လၢ အဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးသီၣ် ဆၢကဒါက့ၤ လံၥ်ယၤကိၥ်အဆၢဒိၣ် ၄, ဖဲစီၤယၤကိၥ်ဒုးပလီၢ် တၢ်ပၥ်ထီၣ်ထီသးအန့ဆၢၣ်လၢအမၤဟးဂီၤတၢ်ဒီး တၢ်အဲၣ်လီၤသး အတၢ်တိၥ်တဖၣ် လၢအထီဒါလိၥ်သးဒီး တၢ်အိၣ်မူတမံၤ လၢအသန့ၤထီၣ်သးလၢ…
နီၣ်ဝံာ်ခံ
လၢအလံၥ်ပတီၢ်ထီတဘ့ၣ် “ၦၤကညီအတၢ်အိၣ်အသး” (The Human Condition) အပူၤ, သီးမၢးခ့တ့ (Thomas Keating)တဲန့ၢ်ပူလၢ တၢ်ကြၢးသ့ၣ်နီၣ်တယုၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ. သရၣ်တဂၤ အဟံၣ်နီၣ်ဝံာ်ခံလီၤမၢ်န့ၢ်အီၤအဃိ, တီၤလီၤဃုဝဲလၢ တပံၢ်အကျါန့ၣ်လီၤ. ဖဲအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်ထံၣ်အဃုတၢ်ဒီး, အဝဲသ့ၣ်ဃုဃုၥ်ဒီးအီၤ, ဘၣ်ဆၣ် တထံၣ်က့ၤဘၣ်. လၢခံကတၢၢ်န့ၣ်, အပျဲၢ်လၢ အတၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်တၢ် ဂ့ၤန့ၢ်ၦၤဂၤအကျါတဂၤသံကွၢ်အီၤ “သရၣ်ဧၢ, မ့ၢ်နဆိကမိၣ် နနီၣ်ဝံာ်ခံ ဟါမၢ်ဖဲလဲၣ်တတီၤသ့ၣ်သ့ၣ်လဲၣ်”. အသရၣ်စံးဆၢဝဲ “လီၤမၢ်လၢ ဟံၣ်ပူၤလီၤသၢၣ်” အပျဲၢ်တဖၣ် ကမၢကမၣ်ဒီးစံး “မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဒီး, ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်ဃုဖဲတၢ်ချၢအံၤန့ၣ်လဲၣ်”. သရၣ်စံးဆၢဝဲ “ဖျါတြၢၢ်ကလၥ်တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ. ဖဲအံၤန့ၣ် တၢ်ကပီၤအိၣ်အါဝဲ အဃိလီၤ”.
အကတၢၢ် ခ့းတ့ စံးဝဲ ပလီၤမၢ်တ့ၢ် ပနီၣ်ဝံၥ်ခံလၢ, “တၢ်အိၣ်ဘူးအိၣ်တံၢ်ဒီးယွၤ, တၢ်ကလၢၢ်ဘၣ် ယွၤအတၢ်အိၣ်ဒီးၦၤ လၢတၢ်အဲၣ်အပူၤ” န့ၣ်လံ. “ပမ့ၢ်တသ့ၣ်ညါ တၢ်အံၤန့ၣ်, တၢ်တကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ် တၢ်ဂ့ၤဂ့ၤနီတမံၤဘၣ်. ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်အံၤန့ၣ်, တၢ်ခဲလၢၥ် ဃၣ်ဃၣ် ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ”
လၢသးသမူ အတၢ်မုၥ်ဒီးအတၢ်ဖှီၣ်အပူၤဒၣ်လဲၥ်,…
တၢ်အဲၣ်လၢ ပကြၢးနၥ်န့ၢ်လၢလၢၦဲၤၦဲၤ
အပူၤကွံၥ်အါနံၣ်, ယဘၣ်ဆၢတဲၥ်လၢ တၢ်ဆိကတီၢ်ရ့တံၤရ့သကိးဒီးၦၤလၢဘူးဘူး တံၢ်တံၢ်ဒီးယၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲယကတိၤဘၣ်ဒိဆါအီၤ နးနးကလဲၥ်ဝံၤ ယဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ် တၢ်ပျဲဟးထီၣ်ဒီး တၢ်ဂ့ၢ်လိၥ်ဒီးအီၤန့ၣ်လီၤ. တနံၤအံၤ ယနၢ်ဟူလၢအဝဲဟဲက့ၤဟးလိၥ် ကွဲဆူ ဝ့ၢ်ဒီးယတၢ်ဆိကမိၣ်တဖၣ် တၢ်လၢအပူၤကွံၥ်န့ၣ် ဟဲနုၥ်လီၤတဝီဘၣ်တဝီန့ၣ်လီၤ.
ဖဲယဂဲၤပျုၢ်ကျဲးစၢးမၤဂၢၢ်ထီၣ် ယသးအတၢ်ဆိကမိၣ်တၢ်အခါ ယနၢ်ဟူ တၢ်သးဝံၣ်ဟဲဝဲဒၣ်လၢ ကွဲၤလ့လိၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်သးဝံၣ်ဖိပၥ်ဖျါဝဲ တမ့ၢ်ထဲ တၢ်သူၣ်ဒိၣ်သးဖျိး ဒီးတၢ်တတီတလိၤတၢ်ဘၣ်. ၦၤလၢအမၤဘၣ်ဒိဆါအီၤ အသးကဆီတလဲ ဒီးသးလၢအဘၣ်ဒိန့ၢ် ကဘျါက့ၤအဂီၢ် ဆၢမၤန့ၢ်ဝဲဒၣ်လၢဒိၣ်ဒိၣ်ယိာ်ယိာ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ယမဲၥ်ချံပူၤ ၦဲၤဒီးမဲၥ်ထံ ဖဲယလီၤထွံလၢ တၢ်သးဝံၣ်အဂ့ၢ်အကျိၤလၢ မၤတံၥ်တၥ်ယသးတလီၢ်လီၢ်န့ၣ် ဒုးကဲထီၣ်တၢ်အသီၣ်လၢ ယနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲဆၢန့ၢ်က့ၤ ဒိၣ်ဒိၣ်ယိာ်ယိာ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ယမဲၥ်ချံပူၤ ၦဲၤဒီးမဲၥ်ထံ ဖဲယလီၤထွံလၢ တၢ်သးဝံၣ်အဂ့ၢ်အကျိၤလၢ မၤတံၥ်တၥ်ယသးတလီၢ်လီၢ်န့ၣ် ဒုးကဲထီၣ်တၢ်အသီၣ်လၢ ယနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ ဆၢန့ၢ် က့ၤဒိၣ်ဒိၣ်ယိာ်ယိာ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.
လံၥ်ရိမ့ၤ ၁၂:၉ အပူၤ တၢ်မၢဖိစီၤပီလူးစံးဝဲလၢ “တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံန့ၣ်, မ်အပူၤဖျဲး ဒီးတၢ်လီတၢ်ဝ့ၤန့ၣ်တက့ၢ်” လီၤ. တၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤတၢ်လၢ အဖျိထီၣ်တၢ်အဲၣ်အဂီၢ်တမ့ၢ်တၢ်အဲၣ်နီၢ်နီၢ်ဘၣ်. တၢ်လၢပသးပူၤဆၢဒိးန့ၢ် ဘၣ်တၢ်န့ၣ်…
တၢ်သူၣ်အုးသးအုးလၢအဟါမၢ်တန့ၢ်
ခဲရလဲ(Caroline) ဒိးန့ၢ် ‘ ခိၣ်နူၥ်ခဲစၢၣ် ’ တၢ်ဆါလီၤပျံၤ လၢအကဲထီၣ်စှၤ ဒီးၦၤယါဘျါတန့ၢ်တကလုၥ် ဝံၤအလီၢ်ခံ, အဝဲထံၣ်န့ၢ်က့ၤ တၢ်မၤဆူၣ်ထီၣ် တၢ်မုၢ်လၢ်ဒီးတၢ်ကွၢ်စိ ခီဖျိ တၢ်ဒိကလီန့ၢ်တၢ်ဂီၤလၢဖိသၣ် လၢအဆူးအဆါ နးနးကျံၤကျံၤ ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် အဂီၢ်လီၤ. လၢတၢ်သးအုးဒီး လၢတၢ်ကီကတၢၢ်အလီၢ်န့ၢ် ပဆိကမိၣ်လၢ တၢ်လၤကပီၤ ဒီးတၢ်ဃံတၢ်လၤအိၣ်တသ့, - ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိတၢ်မၤအံၤအဃိ, ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ဒိးန့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် လၢအသးခုဘၣ်ဒီးအဖိန့ၣ်လီၤ. “ လၢတၢ်သူၣ်အုး သးအုးအပူၤန့ၣ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ဃုထၢပၥ်လီၤအသး လၢ ကအဲၣ်လိၥ်ကွံလိၥ်သး န့ၣ်လီၤ”.
တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဘၣ်ဃးတၢ်သူၣ်အုးသးအုးန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤသးစဲဒီး အိၣ်ဒီးအစိကမီၤ လၢအလီၤကမၢကမၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်သးအုးအံၤ မၤဘၣ်ဒိဆါၦၤ ဒီးမၤပျံၤမၤဖုး မၤဟးဂီၤတၢ် အနီၢ်ကီၢ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး လၢတၢ်အံၤအပူၤ ပထံၣ်ပလၢၢ်ဘၣ် ပလဲၤခီဖျိဘၣ် တၢ်ဃံတၢ်လၤဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်န့ၣ်လီၤ.
လၢလံၥ်ယိၤဘးအပူၤ တၢ်ပၥ်ဖျါအအါကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လီၤဂၥ်ဒီး ‘ တၢ်သးအုးအတၢ်ဂီၤ ’ တဘ့ၣ်, မ့ၢ်တၢ်ပၥ်ဖျါ စီၤယိၤဘးအတၢ်လီၤမၢ်တဖၣ်အဂ့ၢ်လီၤ (၁ : ၁၈-၁၉). ဆ့ၣ်နီၤသကိးဒီး စီၤယိၤဘးလၢ အါနံၤအါသီဝံၤလီၢ်ခံ, စီၤယိၤဘး…
တလၢကွံာ်တၢ်သ့ၣ်ညါအဒူၣ်အဆၢတဖၣ်
တၢ်အံၤ မ့ၢ်နံၤသီလၢ အကီခဲတနံၤဖဲယ၀ၤသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ဒ်ပှၤအါဒံအါဂၤအသိး‚ အ၀ဲ စ့ၢ်ကီး တယံာ်ကဘၣ်အိၣ်ဘှံးလၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤ ဒ်အမ့ၢ်တၢ်အစၢလၢအဟဲဟးထီၣ်ၣ်လီၤႉ ပနာ်လၢ ကစၢ်ယွၤ ကတုၤအိၣ်တၢ်လၢပလိၣ်ဘၣ်ၣ် ကကဲထီၣ် ဒ်လဲၣ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤပျံၤလီၤဖုး ဒံးန့ၣ်လီၤႉ
ဒ်ယလဲၤတၢ်တဆီဘၣ်တဆီ လၢယသးအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတဖၣ် လၢတၢ်သဘံၣ်ဘုၣ် အပူၤ‚ ယထံၣ်လီၤက့ၤယသးလၢ ယဖးကဒီးထါတယုၢ်လၢယအဲၣ်လၢ အဘၣ်တၢ်ကွဲးအီၤလၢ နံၣ်ကယၤ ၁၆ ရၠာစးံၣ်ဖီမၢၣ်ကၠီအီး (ဖ) သၢၣ်ခရၠာစးီး (စ) လီၤႉ ထါအခီၣ်တီမ့ၢ် ‘‘ယနုာ်လီၤ ဘၣ်ဆၣ်ၢ် တၢ်လဲၤကျဲတဘိလၢအအးလီၤသး လၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့‚ ဖဲတၢ်လဲၤတလၢကွံာ် တၢ်သ့ၣ်ညါအဆၢတဖၣ်’’ၢ်တၢ်လၢ ‘‘တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ကစၢ်ယွၤလၢ အဘၣ်ဘျီးဘၣ်ဒါလၢ တၢ်ကိးမံၤဒဲး’’ န့ၣ်လီၤႉ လၢတၢ်အံၤအဃိ‚ ယၤဒီး ယ၀ၤဂုာ်ကျဲးစၢးမၤတၢ် ဖဲတၢ်အကတီၢ်အံၤ‚ ဒ်သိးကဃၣ်တရၠာစးံး ပတၢ်ပညိၣ်လၢ တၢ်လၢပပၢၤဃာ်အီၤသ့ ဒီးသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်တၢ်ဆူတၢ်လၢတၢ်တမုၢ်လၢ်ၢ်အီၤသ့လၢပဃၢၤ၀း၀းန့ၣ်လီၤႉ
ပှၤတၢ်မၢဖိစီၤပီလူး ကွဲးန့ၢ်ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်တဖၣ်လၢ တၢ်လဲၤကျဲတမံၤ လၢအအိၣ်ဖျါအလီၢ်ဆူတၢ်လၢအတအိၣ်ဖျါၢ်ဃၢန့ၢ်ဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်’’ (၂ ကရၠာစးံၣ် ၄း၁၇) န့ၣ်လီၤႉ
စီၤပီလူး တမၢန့ၢ်ဆီၣ်ခံတၢ်အံၤ မ့ၢ်လၢအ၀ဲတအိၣ်ဒီးတၢ်သးကညီၤလၢ အ၀ဲသ့ၣ်…
တၢ်ဃုထၢတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီ
ပှၤကွဲးလံာ် Marilyn McEntyre ဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤတၢ်တမံၤလၢ အမၤလိန့ၢ်၀ဲလၢ အတံၤ သကိးမုၣ်တဂၤအအိၣ်ဒ်အံၤ ‘‘တၢ်သူၣ်က့ၣ်သးကါအတၢ်အိၣ်ဆၢညါန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်သူၣ်ဖှံ သးညီန့ၣ်လီၤႉ’’ အတံၤသကိးမုၣ် အိၣ်ဒီးနီၢ်ခိအတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်ဒီး တၢ်ဆါအီၤထီဘိၢ်ဘၣ်ႉ နာ်သက့ လၢကျဲတဘိဘိန့ၣ် အ၀ဲအိၣ်ပှဲၤလီၤဆီဒီး တၢ်သးခုဒီး သူၣ်ဖှံသးညီ ဃုာ်ဒီး ပှၤဂုၤဂၤ တဖၣ်သ့၀ဲၢ် ‘‘တၢ်မုာ်သူၣ်ကျၢၤသးဆူ ပှၤကိးဂၤဒဲးလၢ အထံၣ်ဒီးအီၤ’’ တချုးလၢ အ၀ဲလဲၤပူၤကွံာ်ဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်လီၤႉ
တၢ်ထံၣ်အံၤ ‘‘တၢ်သူၣ်က့ၣ်သးကါ အတၢ်အိၣ်ဆၢညါန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်သူၣ်ဖှံ သးညီလီၤ’’ န့ၣ် အိၣ်ထီဒီးယၤ‚ ဒီးဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤယၤလၢ တံၤသကိးတဖၣ်လၢ ယတၢ်အိၣ်မူဒၣ်ယဲအပူၤ လၢအဖျါအိၣ်မူလၢတၢ်သးခု လၢအတအိၣ်ဒီးတၢ်ထိၣ်သBတီၤ ဘၣ်ၣ်လီၤႉ
တၢ်သူၣ်က့ၣ်သးကါန့ၣ် မ့ၢ်ထုတခါလၢ ပလီၤလၢအပူၤညီန့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲ ဟဲအိၣ်လၢ ပတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်‚ တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒီး တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအယိာ် ကတၢၢ် တဖၣ်အပူၤ ဒီးကတိၤကသွံတၢ်ဒီးပှၤလၢ ပမ့ၢ်လီၤဂာ်ဒီးတၢ်အံၤၣ် တမ့ၢ် ပကဘၣ် ဂဲၤလိာ်ဒ်သိးအံၤဘၣ်ၣ်လီၤႉ
ဒ်စီၤပ့းတ့ှူးဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤသီတဖၣ်လၢ ၁ပ့းတ့ှူး ၂ အပူၤ အသိးၣ်…